Haarnestcyste (sinus pilonidalis)

Een haarnestcyste of sinus pilonidalis is een met haar gevulde holte in de bilspleet. De holte onder de huid heeft een verbinding door de huid heen naar buiten. Deze verbinding is te zien als een klein gaatje of een kleine intrekking in de huid.  

Wat is een haarnestcyste (sinus pilonidalis)?

Een haarnestcyste (sinus pilonidalis) is een aandoening in de bilspleet. De aandoening komt vaker voor bij mannen (beharing) en mensen die een zittend beroep/hobby uitvoeren.

Klachten bij een haarnestcyste (sinus pilonidalis)

  • Afscheiding van vocht en/of bloed: Er kan pus of vocht uit de haarnestcyste komen dat vlekken maakt in het ondergoed.
  • Pijn: Een haarnestcyste veroorzaakt vaak pijn in het stuitje, vooral bij zitten en bukken. De pijn neemt toe als de cyste opzwelt of ontsteekt.
  • Ontstekingen: Er kan een ontsteking ontstaan, waardoor een abces (ophoping van pus) kan optreden.

Oorzaken van een haarnestcyste (sinus pilonidalis)

Het is niet precies duidelijk hoe een haarnestcyste (sinus pilonidalis) ontstaat. Waarschijnlijk begint de aandoening met het ingroeien van een haar. Vervolgens ontstaat een holte (cyste) vol met haartjes omdat ze nergens heen kunnen. Daarin kan dan gemakkelijk een ontsteking ontstaan, waardoor een abces (ophoping van pus) kan optreden. Als na afvoer van de pus de ontsteking tot rust komt, dan kan er een holte met een opening in de huid overblijven.

De aandoening openbaart zich meestal tussen 20 en 40 jaar. Het treedt vaker op mannen tussen de 20-40 jaar met een zittend beroep of hobby.

Wat u zelf kunt doen aan een haarnestcyste (sinus pilonidalis)

Het is onbekend hoe een haarnestcyste voorkomen kan worden. Goede hygiëne lijkt een belangrijke factor te zijn, maar het is niet verstandig om desinfecterende middelen te gebruiken omdat deze de huidflora (eigen beschermende bacteriën) vernietigen.

Ook is het belangrijk om na een operatie de huid rondom de wond van de operatie te ontharen. Onze ervaring leert dat door de wrijving van haartjes in de wond en de mogelijke bacteriën die op de haartjes zitten, de wond niet goed geneest.

Let op: Soms wordt aangenomen dat een niet genezende wond betekent dat er opnieuw een haarnestcyste zit. Het is echter mogelijk dat er slechts sprake is van een stoornis in de wondgenezing die behandeld kan worden met een zalf met antibiotica en ontstekingsremmers (corticosteroïden) waardoor een operatie niet nodig is.

Onderzoek en diagnose bij een haarnestcyste (sinus pilonidalis)

Op grond van uw verhaal en het lichamelijk onderzoek kan de diagnose gesteld worden. Als de sinus pilonidalis niet ontstoken is, zijn er ter hoogte van de bilspleet vaak alleen 1 of meer openingen of intrekkingen in de huid te zien. Bij een ontsteking is ook een pijnlijke rode zwelling zichtbaar. Soms komt er ook pus en/of haar uit de opening in de huid.

Behandelen van een ontstoken haarnestcyste

Een ontsteking (zonder abces) wordt meestal met antibiotica behandeld. Pas als de ontsteking over is, kan een hersteloperatie plaatsvinden. Dit is niet altijd nodig.

Een abces moet chirurgisch ontlast worden. Het abces wordt dan onder (plaatselijke) verdoving opengemaakt. Pas als het abces genezen is, kan een hersteloperatie plaatsvinden. Dit is niet altijd nodig.

Behandelen van een haarnestcyste (sinus pilonidalis)

Als de cyste veel klachten geeft, zoals vochtverlies of terugkerende ontstekingen kan besloten worden om de cyste weg te halen met een operatie. De operatie kan soms onder plaatselijke verdoving. Als de haarnestcyste groot is of de grootte moeilijk in te schatten is, wordt de operatie onder narcose gedaan.

Pit picking

Dit is een weinig ingrijpende methode die steeds vaker gebruikt wordt en goede resultaten heeft. De opening(en) in de huid worden met een soort appelboortje verwijderd en de holte onder de huid wordt schoongekrabd. De wonden zijn klein en worden opengelaten.

Lees hier voor meer informatie over pit picking onder plaatselijke verdoving.

Excisie

Indien pit picking niet mogelijk is, kan worden besloten tot chirurgische verwijdering (excisie) van de hele haarnestecyste (sinus). De wond wordt vaak parallel aan de bilspleet gesloten om de kans zo klein mogelijk te maken dat de cyste terugkomt. Soms wordt de wond met een huidplastiek gesloten (Karadykis plastiek) of opengelaten.

Lees hier meer informatie over pit picking onder narcose en het operatief verwijderen van de haarnestcyste.

Andere technieken:

Fenolisering: Deze behandeling kan poliklinisch plaatsvinden en is alleen geschikt voor een kleine haarnestcyste. Het lange termijn resultaat is niet bekend.

Laserbehandeling: De cyste wordt met de laserdraad ‘dichtgebrand’. De lange termijn resultaten hiervan zijn nog niet bekend. Deze behandeling bieden we niet aan in de Proctos Kliniek.

Mogelijke complicaties na behandeling van een haarnestcyste (sinus pilonidalis)

Na de behandeling van een haarnestcyste (sinus pilonidalis) kunnen de volgende complicaties ontstaan:

  • Wondinfectie: Dit kan ontstaan als de wond gesloten is. U krijgt dan last van toenemende pijn, zwelling, koorts en soms pusverlies uit de wond.
  • Trage wondgenezing: Bij een open wond kan de genezing traag verlopen en kan zich ‘wild vlees’ (hypergranulatie) vormen. Soms moet dit behandeld worden met zilvernitraat of een zalf met antibiotica en hormonen (corticosteroïden).
  • Recidief: De kans op het terugkeren van de haarnestcyste (sinus pilonidalis) na de operatie is 60% (in de eerste 5 jaar).